Poëzie en Mystiek van Jalal Ad-Din Rumi

Een sfeerimpressie.

Op dinsdag 18 februari 2025 jl. hield Alaeddine Touhami in de Gedachteniskapel Titus Brandsma van de kerk ‘De Verrezen Christus’ een lezing over de Perzische filosoof Rumi. Een voordracht georganiseerd door de H. Theresia van Ávila-parochie van Katholiek Drechtsteden.

De Gedachteniskapel is die avond overvol. Er moeten extra stoelen worden bijgezet. Die grote belangstelling doet ons sterk denken aan de lezingen van Karmelkring Elia in de jaren 2011-2015. Ook toen kwamen vaak veel belangstellenden van ver buiten Dordrecht.

Alaeddine Touhami (1994) is moslim, directeur en initiatiefnemer van ‘Huis van Vrede’, met o.m. Scouting De Cirkel en van de BS ‘School van Vrede’, in Almere. Touhami maakt zich sterk voor de interreligieuze dialoog over vrede en verdraagzaamheid tussen religies. Hij is kenner van de poëzie en mystiek van Rumi. In 2024 was hij één van de medewerkers aan de tentoonstelling ‘Rumi, de mystieke dichter’ in Museumpark Orientalis in de plaats Heilige Landstichting bij Nijmegen.

Verdraagzaamheid

Voor een aandachtig en gemêleerd publiek, spreekt hij die avond gepassioneerd over de Perzische filosoof en mysticus Rumi, na een iets te lange uitleg over Rumi’s vader Bahā ud-Dīn Walad. Rumi is de leidende figuur van de soefibeweging in het Middeleeuwse Konya. Hij filosofeert met name over verdraagzaamheid. Alaeddine vertelt over Rumi’s grote gedichtenbundel Masnavi. Die ook wel de ‘Perzische Koran’ wordt genoemd.

Eén avond is veel tekort om Jalal ad-Din Rumi goed in beeld te brengen. Enkele aspecten worden maar heel even aangeroerd. Dat is wel jammer en doet de Perzische filosoof tekort. Veelal zijn Verdraagzaamheid en Liefde het thema. Daarom wordt Rumi vaak de prediker van de liefde genoemd. De voordracht met PowerPointpresentatie gaat dan ook al gauw over die verdraagzaamheid. Rumi en ook Jezus zeggen: “Heb uw vijanden lief”. Daarbij gaat het niet om zijn denken en handelen te omarmen, maar om je vijand te zien als een mens en hem te verdragen. Iets dat van alle tijden is, maar vooral nu weer heel actueel.

Herberg

Over onze opstelling naar anderen verwijst Alaeddine naar Rumi’s gedicht ‘De Herberg’. “Mens zijn is een herberg. Elke ochtend verschijnt er een nieuwe gast. Een vreugde, een depressie, een gemenerik, een flits van inzicht komt als een onverwachte bezoeker. Verwelkom ze; onthaal ze allemaal gastvrij, zelfs als er een menigte verdriet binnen stormt die met geweld je hele huisraad kort en klein slaan. Behandel dan toch elke gast met eerbied. […] Wees blij met iedereen die langskomt, de hemel heeft ze stuk voor stuk gestuurd om jou als raadgever te dienen.”

Mystieke pad

Rumi heeft het vaak over het mystieke pad naar de eigen ziel. Touhami trekt daarbij een vergelijking met de karmelietes Teresa van Ávila. We moeten de Ene niet ergens ver weg buiten ons, maar ín ons zoeken. ‘De weg naar binnen’, zeggen zowel Rumi als Teresa.

(paul@seesinkweb.nl)